भकुन्डे, कात्तिक १८- तिहारको चौथो दिन सोमबार गाई, गोरु र
गोवर्द्धन पूजा गरिँदैछ । कतिपय ठाउँमा आइतबार गाई पूजा गरिएपनि
तिथिका हिसाबले सोमबार गाईतिहार परेको नेपाल पञ्चांग निर्णायक समितिले
जनाएको छ ।
गाईलाई लक्ष्मीको प्रतीक र गौमाता भनी आमाको रुपमा मान्दछन् । गाई
तिहारको दिन गाईलाई सिँगारपटार र पूजाआजा गरी माला लगाई मीठो खानेकुरा
खुवाईन्छ । आजै रक्षाबन्धनका दिन बाँधेको डोरोलाई मृत्युपछिको कष्टमय
सागरबाट मुक्ति पाउने धार्मिक विश्वासका साथ गाईको पुच्छरमा बाँधिन्छ
।
यस्तै सोमबार गोवद्र्धनपूजा पनि गरिँदैछ । कृषि कार्यसँग विशेष
रुपमा सम्बन्ध गाँसिएका गाई, बाच्छा तथा गोरुलाई पूजा ग...री रोटी, बाबर, पीठो आदि खानेकुरा खुवाइन्छ
। धार्मिक मान्यताअनुसार गोवंशको सुरक्षा एवं वृद्धिका लागि भगवान
श्रीकृष्णले घाँसपात र पानीले सम्पन्न गोवद्र्धन पर्वतको पूजा गर्ने
परम्परा बसालेको विश्वास लिई आज गोबरबाट गोवद्र्धन पर्वतको प्रतीक
बनाएर गाई, गोरु, बाच्छा र पर्वतको पूजा गरिन्छ ।
यस्तै नेवार समुदायमा सोमबार आफ्नो शरीरको पूजा गरी म्हपूजा
मनाईंदैछ । यो पूजामा घरका मुलीदेखि केटाकेटीसम्मले मर्यादाक्रम
अनुसार एकै ठाउँमा बसेर आफ्नो शरीरको पूजा गर्ने चलन छ ।
म्ह पूजाबाट हरेक व्यक्तिले आफ्नो मनोभावनाबाट आफूलाई चिन्ने र
संसारमा आफ्नो महत्वलाई बुझेर मानवकल्याणतर्फ लाग्न अभिप्रेरित गर्ने
विश्वास छ । यस पूजामा विशेष प्रकारको धागो, फूल, माला, धूप, फलफूल,
मिष्ठान्न लगायत सामग्री संग्रह गरिन्छ ।
पूजा सकिएपछि हाँस वा कुखुराको फुल सहितको सगुन प्रसादका रुपमा
वितरण गर्ने चलन छ ।